BASİT YARGILAMA USULÜ

ü Kasten yaralamanın ihmali davranışla işlenmesi (TCK m.88/1),

ü Tehdit suçu (TCK m.106/1),

ü Basit cinsel taciz suçu (TCK m.105/1),

ü Konut dokunulmazlığının ihlali suçu (TCKm.116/1,2,3),

ü Hakaret suçu (TCK m.125),

ü Kişinin hatırasına hakaret suçu (TCK m.130).

ü İbadethane ve mezarlıklara zarar verme suçu (TCK m.153/2),

ü Güveni kötüye kullanma suçu (TCK m.155/1),

ü Bedelsiz senedi kullanma suçu (TCK m.156),

ü Genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması (TCK m.170/2),

ü Trafik güvenliğini kasten tehlikeye sokma (TCK m.179/2,3),

ü Trafik güvenliğini taksirle tehlikeye sokma (TCK m.180),

ü Bulaşıcı hastalıklara ilişkin tedbirlere aykırı davranma (TCK m.195),

ü Resmi belgenin düzenlenmesinde yalan beyan (TCK m.206),

ü Halkı kin ve düşmanlığa tahrik veya aşağılama (TCK m.216/2,3),

ü Birden çok evlilik,hileli evlenme, dinsel tören (TCK m.230),

ü Aile hukukundan kaynaklanan yükümlülüğün ihlali (TCK m.233),

ü Bilişim sistemine girme (TCKm.243/1,2,3),

ü Görevi kötüye kullanma (TCK m.257),

ü Suçu bildirmeme (TCK m.278),

ü Tutuklu, hükümlü veya suç delillerini bildirmeme (TCK m.284),

ü Ses veya görüntülerin kayda alınması (TCK m.286),

c.     Basit Yargılama Usulünün Uygulanamayacağı Haller

Ø Sanığın kişisel durumundan kaynaklanan bazı hallerin bulunması durumunda basit yargılama usulü uygulanmaz.Bu haller;

ü  Yaş küçüklüğü (Sanığın yaşının 18 yaşından küçük olması hali)

ü  Akıl hastalığı

ü  Sağır ve dilsizlik hali

Ø Soruşturma veya kovuşturma yapılması İZNE ya da TALEBE BAĞLI olan suçlar hakkında basit yargılama usulü uygulanmaz.

Ø Bağlantılı suçlarda; bu kapsama giren bir suçun, kapsama girmeyen başka bir suçla birlikte işlenmiş olması halinde basit yargılama usulü uygulanmaz.

d.     Basit Yargılama Usulünün Uygulanmasına Karar Verilmesi

Ø Basit yargılama usulünün uygulanıp uygulanmayacağına MAHKEME karar verir. Mahkemenin takdiri halinde delil ikamesine ihtiyaç duyulmadığı durumlarda basit yargılama usulü uygulanır. Bu usulün uygulanması;

ü  Mahkemenin takdiri içindedir.

ü  Takdir hakkının kullanımına ilişkin herhangi bir ölçüt getirilmemiştir.

ü  Delil ikamesine ihtiyaç duyulmadığı durumlarda uygulanabilir.

Ø Basit yargılama usulünün uygulanmasına, iddianamenin kabulünden sonra tensiple karar verilir.

Ø Mahkeme HER AŞAMADA,basit yargılama usulünün uygulanmasından VAZGEÇEBİLİR.

Ø Mahkeme bu usulün uygulanıp uygulanmayacağı hakkında karar vermekte takdir hakkına sahiptir.Ancak mahkeme her aşamada bu usulün uygulanmasından vazgeçebilecektir.

e.      Basit Yargılama Usulünün Uygulanması

Ø Mahkemece,

ü  Sanık,mağdur/şikayetçiye iddianame ve basit yargılama usulünün uygulanmasına ilişkin karar tebliğ edilir.

ü  Basit yargılama usulü kararı ile birlikte, DURUŞMASIZ KARAR VERİLECEĞİNİ ihtar edilerek, YAZILI BEYAN ve SAVUNMALARIN sunulması için 15 GÜN SÜRE verilir.

ü  Delillerin toplanması için ilgili yerlerden bilgi ve belge istenir.

Ø Karar verilmeden önce Cumhuriyet Savcısından görüş alınmaz.

Ø Mahkemece;

ü  DURUŞMA YAPILMAKSIZIN,

ü  Yazılı olarak sunulan beyan ve savunma ile toplanan delillere göre;

ü  TCK’nın 61. Maddesi hükümleri dikkate alınarak

Karar verilir.

Ø Basit yargılama sonucunda mahkeme CMK’nın 223. maddesi hükümlerine göre;

ü  Beraat;

ü  Mahkûmiyet,

ü  Ceza verilmesine yer olmadığına,

ü  Güvenlik tedbirine hükmedilmesi

ü  Davanın reddi,

ü  Davanın düşmesi,

Kararı verilebilir.

Ø Mahkûmiyet kararı verilmesi halinde; SONUÇ CEZADAN ¼ ORANINDA İNDİRİM YAPILACAKTIR.

Ø Mahkemece koşulların bulunması halinde;

ü  Sanık tarafından YAZILI OLARAK KARŞI ÇIKILMAMASI koşuluyla  hükmün açıklanmasın geri bırakılmasına karar verilebilecektir. (CMK 231. maddesi)  

ü  Verilen ceza seçenek yaptırımlara çevrilebilecektir. (TCK 50. maddesi)

ü  Erteleme kararı verilebilecektir. (TCK 51.maddesi)

Ø Mahkemece;

ü  Hüküm verilinceye kadar resen duruşma açıp genel hükümlere göre yargılama yapılabilir.

ü  Delillerin incelenmesi sonucunda,

·        Suçun hukuki niteliğinin değişmesini,

·        Cezanın artırılmasını,

·        Cezaya ek olarak güvenlik tedbirlerinin uygulanmasını

gerektirecek durumlar ortaya çıkmasından dolayı CMK m. 226 gereğince ek savunma ihtiyacının ortaya çıkması durumunda da duruşma açılması kararı verilebilecektir.

f.      Basit Yargılama Usulüne İtiraz

Ø Basit yargılama usulüne göre verilen kararlar İTİRAZA TABİDİR. (CMK 268. maddesi)

Ø İtiraz süresi 7 GÜNDÜR.

Ø İtiraz süresi, kararın TEBLİĞİNDEN İTİBAREN işlemeye başlar.

g.     İtiraz Üzerine Yargılama

Ø İtiraz üzerine KARARI VEREN MAHKEMECE DURUŞMA AÇILMASI zorunludur.

Ø GENEL HÜKÜMLERE göre yargılamaya devam edilir.

Ø Taraflara, “duruşmaya gelmedikleri takdirde yokluklarında yargılamaya devam edileceği” uyarısını içerir şekilde duruşma gününü bildirir çağrı kağıdı tebliğ edilir.

Ø Mahkeme, basit yargılama usulüne göre verdiği kararla bağlı değildir. Ancak, İTİRAZ SANIK DIŞINDAKİ KİŞİLER TARAFINDAN YAPILMIŞ İSE; ¼ İNDİRİM ORANI KORUNUR.

Ø Duruşmadan önce (tebligat yapılmış olsa dahi) İTİRAZDAN VAZGEÇİLMESİ HALİNDE duruşma yapılmaz ve İTİRAZ EDİLMEMİŞ SAYILIR (CMK 252/2)

Ø İtiraz üzerine verilen hükmün sanık lehine olması hâlinde, BU HÜKÜM DİĞER SANIKLARA DA UYGULANACAKTIR. (CMK 252/4)

Ø Verilen karara karşı genel hükümlere göre İSTİNAF ve TEMYİZ kanun yoluna gidilebilecektir.

Ø Mahkeme;

ü  İtirazın süresinde yapılmadığı,

ü  İtiraz edenin kanun yoluna başvurma hakkı bulunmadığı,

Kanaatine varırsa, dosyayı İTİRAZ İNCELEMESİ YAPMAYA YETKİLİ MERCİYE (CMK 268. maddeye göre) gönderir. Mercii, itirazı esastan incelemez. Sadece itirazın süresiiçinde yapılıp yapılmadığı ve kanun yoluna başvuranın bu hakkının bulunup bulunmadığı hususlarını inceler. Mercii bu sebepler yönünden incelemesini yaptıktan sonra kararını gereği için asliye ceza mahkemesine gönderecektir.

Ø Basit yargılama usulü sonucu verilen kararlara karşı süresi içinde itiraz yoluna başvurulmaz ise kararlar kesinleşir.

h.     Basit Yargılama Usulünün Yürürlük Tarihi ve Derdest Dosyalara Etkisi

Ø Basit yargılama usulü 01.01.2020 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir.

Ø 01.01.2020 tarihi itibariyle henüz soruşturma aşamasında olan dosyalar bakımından uygulanmaya başlanmıştır.

Ø 01.01.2020 tarihinden önce iddianamesinin kabul edildiği dosyalarda bu yargılama usulü uygulanmaz.

Av. Şuranur BAŞGÜL